Họ từng gọi anh là “Yaz” – cậu bé 10 tuổi sống giữa những tòa nhà bê tông xám xịt ở vùng ngoại ô Marseille, người không mơ đến Quả bóng Vàng hay vinh quang, mà chỉ ao ước có một quả bóng da và một chiếc xe đạp. Nhưng lịch sử chọn Zinedine Zidane để viết lại chương đẹp nhất cho bóng đá Pháp – và hơn thế, cho bản sắc dân tộc Pháp hiện đại.
Tháng 7/1998, Zidane trở thành gương mặt sáng nhất của tuyển Pháp vô địch World Cup – chiến thắng lần đầu tiên trong lịch sử, trên sân nhà, trước sự chứng kiến của cả triệu người hâm mộ đổ ra đại lộ Champs-Élysées, cùng đồng thanh hét vang: “Merci, Zizou!”. Khuôn mặt anh được chiếu rọi lên Khải Hoàn Môn, với dòng chữ tưởng chừng không thể tin nổi: “Zidane Président!”
Từ La Castellane đến sân khấu thế giới
Zidane là con trai của một người lao động nhập cư gốc Algeria. Anh lớn lên tại khu dân cư La Castellane – nơi tỷ lệ thất nghiệp cao và cơ hội thành công gần như bằng 0. Chính tại đây, trên nền đất bụi bặm giữa những khối chung cư khô cứng, anh đã làm quen với trái bóng.
Năm 1982, khi đội tuyển Pháp gục ngã trước Tây Đức ở bán kết World Cup, Yaz chỉ là một đứa trẻ mê bóng đá, ngồi dán mắt vào màn hình nhỏ với giấc mơ không ai tin sẽ thành hiện thực.
Từ Cannes đến Bordeaux rồi Juventus, sự nghiệp Zidane thăng tiến không ngừng. Đến kỳ World Cup 1998, anh đã là một trong những tiền vệ xuất sắc hàng đầu châu Âu, sở hữu kỹ thuật điêu luyện, nhãn quan chiến thuật thượng thừa và sự điềm tĩnh lạnh lùng.
Trước 1998, tuyển Pháp không phải lúc nào cũng được yêu mến. Đất nước lúc đó đang đối mặt với mâu thuẫn sâu sắc về vấn đề nhập cư và bản sắc dân tộc. Cánh hữu cực đoan do Jean-Marie Le Pen dẫn đầu từng chỉ trích đội tuyển vì có quá nhiều cầu thủ “gốc gác nước ngoài”. Những lời lẽ như “đây không phải là đội tuyển đại diện cho nước Pháp” từng xuất hiện dày đặc trên mặt báo.
Thế nhưng, huấn luyện viên Aimé Jacquet vẫn tin tưởng vào “Le collectif” – triết lý chơi bóng dựa trên sự đoàn kết, tinh thần tập thể và lòng hy sinh. Ở đó, Zidane đóng vai trò trung tâm. Jacquet nhìn thấy ở anh thứ mà ít cầu thủ sở hữu: khả năng nâng tầm một đội bóng, biến những đường bóng thành nghệ thuật, và cả sự khát khao vô tận trong từng bước chạy.
Zidane từng bị cho là “kẻ nổi loạn”, thiếu kỷ luật. Quả thật, cá tính nóng nảy từng khiến anh nhận tới 14 thẻ đỏ trong sự nghiệp – bao gồm cả cú húc đầu nổi tiếng vào ngực Materazzi năm 2006. Nhưng chính sự xung đột giữa tài năng và bản năng ấy đã tạo nên một Zidane đặc biệt: vừa mềm mại như nghệ sĩ múa ballet, vừa bộc trực như một chiến binh.
Kỳ World Cup ấy, Pháp mở màn bằng chiến thắng 3-0 trước Nam Phi. Zidane kiến tạo bàn đầu tiên cho người bạn cũ Dugarry bằng pha đá phạt góc tinh tế. Sáu ngày sau, trước Saudi Arabia, Zidane lại tỏa sáng, nhưng sau đó bị truất quyền thi đấu vì hành vi giẫm vào đối thủ – một vết gợn trong một giải đấu hoàn hảo. Anh bị treo giò hai trận, phải ngồi ngoài trong những khoảnh khắc then chốt ở vòng 1/8.
Khi trở lại, Zidane im lặng đáp trả bằng đẳng cấp. Trận tứ kết gặp Italy, anh đá thành công quả luân lưu đưa Pháp đi tiếp sau 120 phút không bàn thắng. Trận bán kết với Croatia, người hùng lại là Thuram – một biểu tượng khác của nước Pháp đa chủng tộc.
Và rồi, đêm chung kết ở Stade de France – ngày 12/7/1998 – đã trở thành huyền thoại.
Tài năng và sự tĩnh lặng của một huyền thoại
Zidane, với áo số 10 xanh lam tung bay, hai lần đánh đầu tung lưới Brazil từ các tình huống phạt góc. Một cú bay người dũng mãnh vượt qua Leonardo, rồi một lần nữa trong hiệp 1 khiến khung thành Taffarel rung lên. Pháp thắng 3-0. Zidane được tung hô như người hùng dân tộc.
Zidane không chỉ giúp Pháp giành cúp vàng. Anh đã làm nên điều kỳ diệu: kết nối một nước Pháp vốn đang chia rẽ. Những người da trắng, da đen, gốc Phi, gốc Saudi Arabia cùng nhau giương cao quốc kỳ ba màu, cùng khóc – cùng hát “I Will Survive” trong niềm hạnh phúc.
“Đội tuyển Cầu Vồng” – như cách báo chí gọi tên họ – trở thành biểu tượng sống động của một nước Pháp mới: đa dạng, hòa hợp và mạnh mẽ trong sự khác biệt. Zidane – người hiếm khi nói về chính trị – bỗng trở thành biểu tượng của công lý xã hội.
Những bức tranh tường khổng lồ vẽ chân dung anh mọc lên khắp nơi. Các tờ báo bầu anh là “người đàn ông vĩ đại nhất thế giới thể thao”, vượt cả Michael Jordan. Và “Hiệu ứng Zidane” (L’effet Zidane) trở thành hiện tượng xã hội, thúc đẩy những cuộc tranh luận về bình đẳng sắc tộc, cơ hội giáo dục, và định nghĩa lại “người Pháp là ai?”.
Dù sở hữu danh vọng, Zidane vẫn là một con người lặng lẽ. Anh sống kín tiếng, tránh xa ánh đèn sân khấu khi không cần thiết. Với gia đình, anh là một người chồng, người cha giản dị, yêu thương con và kính trọng cha mẹ. Người cha Smail Zidane thậm chí còn không dự khán trận chung kết World Cup để ở nhà chăm cháu – một chi tiết nhỏ nhưng đong đầy ý nghĩa về truyền thống và giá trị gia đình.
Zidane từng chia sẻ với tờ New York Times: “Cha tôi dạy tôi điều quan trọng nhất: tôn trọng. Nếu con sống tử tế, con sẽ đến được nơi mình mơ ước.“
Chiến thắng World Cup 1998 không thể xóa bỏ hoàn toàn sự bất bình đẳng, nhưng mở ra cánh cửa cho những cuộc trò chuyện mới, những nhận thức mới về công bằng, về quyền được đại diện của các nhóm sắc tộc trong xã hội Pháp. Nhiều người nói chiến thắng đó đã làm “mềm lòng” nước Pháp, dù chỉ trong chốc lát, để rồi phải đối mặt với thực tế phức tạp sau đó.
Và Zidane – dù chưa từng tranh cử hay phát ngôn mạnh mẽ – vẫn âm thầm trở thành người truyền cảm hứng. Anh không gào thét, nhưng bước chạy của anh trên sân, từng đường bóng lướt nhẹ như vẽ, đã thay lời muốn nói.
Zidane, với sự kết hợp hiếm có giữa tài năng, tính cách, nguồn gốc và phẩm giá, vươn lên trở thành biểu tượng không chỉ của bóng đá Pháp, mà của cả thế giới. Anh thay đổi lịch sử của một đội tuyển, giúp nước Pháp soi chiếu lại chính mình – về sự đa dạng, về hòa nhập, và về niềm tin rằng mọi giấc mơ – dù khởi đầu khiêm nhường đến đâu – đều có thể trở thành sự thật.
Nguồn tin: Bongdalu
