Trong thế giới bóng đá đầy rẫy những ngôi sao ồn ào, những scandal khuấy đảo truyền thông và những cá tính mạnh mẽ không ngừng tranh giành sự chú ý, Edwin van der Sar hiện lên như một nghịch lý: trầm lặng, điềm tĩnh, chuẩn mực – nhưng lại là một trong những thủ môn vĩ đại và ảnh hưởng nhất trong lịch sử túc cầu giáo.
Không cần quá nhiều lời nói, không cần những pha cứu thua như xiếc, Van der Sar luôn khiến người khác phải ngước nhìn bằng chính sự hiệu quả, đĩnh đạc và độ lạnh đến đáng kinh ngạc của mình.
Một thủ môn sinh ra từ… sự tình cờ
Ít ai biết rằng, chàng trai đến từ thị trấn nhỏ Voorhout của Hà Lan ban đầu khởi nghiệp không phải ở vị trí thủ môn. Anh từng là một cầu thủ tấn công, cho đến khi tất cả các thủ môn trong đội bị chấn thương và Van der Sar được gọi vào trấn giữ khung thành như một phương án “chữa cháy”. Nhưng định mệnh đã gọi tên. Với chiều cao lý tưởng gần 2m và khả năng đọc tình huống tuyệt vời, Van der Sar đã không bao giờ rời khỏi khung gỗ nữa.
Năm 1990, anh gia nhập Ajax sau khi được Louis van Gaal phát hiện. Kể từ đó, con đường của Van der Sar bước vào vùng sáng – nơi anh từng bước trở thành biểu tượng thủ môn hiện đại đầu tiên của châu Âu.
Trước Van der Sar, thủ môn đơn thuần là người bảo vệ khung thành. Sau Van der Sar, thủ môn trở thành người bắt đầu mọi đợt tấn công, trở thành “người phát bóng thông minh” thay vì chỉ là “người cản phá”.
Ở Ajax, dưới thời Van Gaal – triết lý bóng đá tổng lực đòi hỏi thủ môn phải là một mắt xích trong hệ thống luân chuyển bóng – Van der Sar đã trở thành hình mẫu cho một thế hệ mới: thủ môn biết chơi bóng bằng chân, biết đọc trận đấu và kiểm soát không gian phía sau hàng thủ. 24 tuổi, anh cùng Ajax vô địch Champions League 1995 – đỉnh cao châu Âu và cũng là sự xác nhận cho chuẩn mực mới ở vị trí thủ môn.
Cựu HLV Johan Cruyff từng khẳng định Van der Sar là “cầu thủ quan trọng nhất của Ajax năm ấy”, còn Manuel Neuer sau này gọi anh là “nguồn cảm hứng lớn nhất trong sự nghiệp”.
Rời Ajax với hào quang rực rỡ, Van der Sar đầu quân cho Juventus – nơi tưởng chừng sẽ đưa anh lên tầm huyền thoại. Nhưng thực tế lại phủ lên con đường ấy một màu xám u tối. Trong môi trường bóng đá Italy mang nặng tư duy phòng ngự cổ điển, nơi thủ môn chỉ cần đứng yên cản phá và không “phá luật” bằng việc chuyền bóng cho đồng đội, Van der Sar trở nên lạc lõng.
Hai mùa giải không thành công, những biệt danh mỉa mai từ báo chí Italy như “Van der Gol” hay “bàn tay bơ” khiến anh trở thành biểu tượng của thất bại. Để rồi khi Juventus chiêu mộ Gianluigi Buffon – thủ môn đắt giá nhất lịch sử lúc đó – Van der Sar buộc phải rời đi, xuống hạng đá cho Fulham, một CLB tầm trung ở Premier League.
Nhiều người tin rằng sự nghiệp của anh đã kết thúc tại đó. Nhưng Van der Sar không nghĩ vậy.
Manchester United – nơi chứng minh bản lĩnh thép
Ở tuổi 35, khi hầu hết các thủ môn đã nghĩ đến việc giải nghệ, Van der Sar gia nhập Manchester United với mức giá chỉ 2 triệu bảng. Một canh bạc tưởng như “chữa cháy” của Sir Alex Ferguson lại trở thành nước đi lịch sử.
Trong màu áo đỏ, Van der Sar không chỉ giúp hàng thủ trở nên vững chãi hơn mà còn là linh hồn chiến thuật phía sau thành công của “Quỷ đỏ”. Anh không cần bay lượn như De Gea, không cần hét ra lửa như Schmeichel – bởi anh biết chọn vị trí trước khi mọi cú sút được tung ra.
Điểm đặc biệt ở Van der Sar chính là sự điềm đạm tuyệt đối trong mọi tình huống. Rio Ferdinand từng nói: “Anh ấy truyền cho tôi cảm giác rằng dù chuyện gì xảy ra, vẫn có một người đứng sau tôi – không run rẩy, không lo lắng, mà cực kỳ bình tĩnh.”
Cú sút luân lưu bị Van der Sar cản phá trong đêm mưa Luzhniki năm 2008, mang về chức vô địch Champions League thứ hai cho Manchester United, là đỉnh cao của sự trở lại – sau hơn một thập kỷ kể từ lần đầu lên ngôi cùng Ajax.
Năm 2011, ở tuổi 41, Van der Sar giải nghệ sau trận chung kết Champions League gặp Barcelona. Manchester United thất bại 1-3, nhưng Van der Sar vẫn ra sân như một chiến binh. Anh không gào thét, không đổ lỗi – mà rút lui lặng lẽ, như chính cách anh đã sống và thi đấu suốt sự nghiệp.
Sau giải nghệ, anh không dấn thân làm HLV hay chuyên gia truyền hình như nhiều đồng nghiệp. Thay vào đó, Van der Sar trở lại Ajax – nơi khởi đầu giấc mơ – với tư cách Giám đốc điều hành, góp phần đưa CLB trở lại thời kỳ đỉnh cao bằng những cải cách sâu rộng.
Edwin van der Sar không phải thủ môn xuất sắc nhất mọi thời đại theo những chỉ số kỹ thuật. Nhưng anh là hình mẫu cho sự ổn định, cho tinh thần thép và cho bản lĩnh đích thực.
Anh không ghi bàn, không tạo highlight, nhưng lại là cột trụ làm nền cho những chiến thắng. Với tất cả những ai từng chứng kiến anh thi đấu, Van der Sar là minh chứng sống động cho việc: bạn không cần ồn ào để trở nên vĩ đại. Chỉ cần làm đúng việc – bằng tất cả trái tim và cái đầu lạnh.
Và thế giới bóng đá sẽ mãi ghi nhớ gã khổng lồ trầm lặng ấy – Edwin van der Sar.
Nguồn tin: Bongdalu
