Khi được hỏi về những cậu học trò tài năng có tố chất trở thành một huấn luyện viên tài ba nhất, Jose Mourinho có lý do để chọn Xabi Alonso.
Tiền vệ tài hoa
Sinh ra ở thị trấn Tolosa thuộc xứ Basque trong gia đình của Periko Alonso và Isabel Olano, dường như có một nguồn cảm hứng đặc biệt ở San Sebastian. Mikel Arteta, huấn luyện viên của Arsenal, cũng sinh ra cách đó vài dặm một năm sau, và sau này cũng trở thành một trong những tài năng huấn luyện hàng đầu thế giới.
Arteta lớn lên cùng với Alonso, chơi bóng trên những cánh đồng và bãi biển tuyệt đẹp của miền bắc Tây Ban Nha. Họ cùng nhau chứng kiến Periko tỏa sáng trong màu áo Barcelona, nơi mà Arteta sau này cũng gắn bó. Periko, một cựu tuyển thủ Tây Ban Nha, đã là một huyền thoại ở Sociedad, tạo động lực cho con trai mình nối bước trên con đường vinh quang khi Alonso gia nhập học viện của đội bóng mà cha anh sau này sẽ dẫn dắt.
Tuy nhiên, con đường của Alonso không hề bằng phẳng. Anh từng bị đem cho Eibar mượn khi còn là một cầu thủ trẻ ngay sau khi ra mắt La Real. Nhưng chính cơ hội đó đã giúp anh trở lại Sociedad vào năm 2001 với một sự trưởng thành vượt bậc dưới sự dẫn dắt của John Toshack, người thầy đầu tiên có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của anh.
Ba mùa giải sau đó, những màn trình diễn ấn tượng của Alonso ở La Liga đã thu hút sự chú ý của Rafael Benitez, huấn luyện viên của Valencia, người đã đưa anh đến Anh để gia nhập Liverpool với mức phí 10 triệu euro. Tại Anfield, thế giới đã được chứng kiến tài năng của anh như một trong những “bộ não” chuyền bóng xuất sắc nhất châu Âu, tạo thành một bộ đôi tiền vệ trứ danh với Steven Gerrard, cùng nhau làm nên “điều kỳ diệu Istanbul” trong trận chung kết Champions League 2005, nơi Liverpool đã lội ngược dòng ngoạn mục đánh bại AC Milan sau khi bị dẫn trước 3-0 trong hiệp một.
Là trung tâm của một kỷ nguyên mới tại Anfield, Alonso tiếp tục giành thêm ba danh hiệu nữa, bao gồm một FA Cup. Vị thế của anh như một trong những tiền vệ hàng đầu thế giới đã được khẳng định không thể chối cãi khi anh góp phần quan trọng giúp Tây Ban Nha giành chức vô địch lớn thứ hai trong lịch sử tại Euro 2008.
Sau khi đã trở thành một huyền thoại của Liverpool, Alonso chuyển đến Real Madrid vào năm 2009, trong kỷ nguyên “Galacticos” thứ hai dưới sự trở lại của chủ tịch Florentino Perez. Dù Cristiano Ronaldo, Karim Benzema và Kaká cũng gia nhập đội bóng hoàng gia, Alonso không hề bị lu mờ. Anh tiếp tục nổi bật như một trong những tiền vệ hàng đầu thế giới, giành chức vô địch La Liga dưới thời Mourinho, Champions League dưới thời Carlo Ancelotti, và một chức vô địch World Cup cùng một chức vô địch Euro khác dưới sự dẫn dắt của Vicente del Bosque trong màu áo Tây Ban Nha.
Thương vụ trao đổi của Alonso với Toni Kroos vào mùa hè năm 2015 tạo nên bước ngoặt lớn. Alonso tiếp tục học hỏi dưới sự chỉ đạo của Pep Guardiola tại Bayern Munich. Anh giành thêm ba chức vô địch Bundesliga nữa sau chức vô địch La Liga với Real Madrid. Đối với nhiều người, anh đã giúp Guardiola đạt đến đỉnh cao bóng đá khi trở thành “bộ não” không thể thiếu ở hàng tiền vệ của một đội bóng thường xuyên trình diễn một lối chơi không thể cản phá.
Huấn luyện viên tài ba
Vào năm 2019, chàng tiền vệ người Tây Ban Nha chỉ vừa giải nghệ được hai năm tại Bayern Munich và mới chập chững bước vào sự nghiệp huấn luyện với đội B của Real Sociedad, nơi anh đã bắt đầu hành trình bóng đá đầy vinh quang của mình.
Trong số những lý do mà Mourinho đưa ra, có việc cha của Alonso từng là một cầu thủ và huấn luyện viên, kinh nghiệm thi đấu ở nhiều quốc gia và làm việc dưới sự chỉ đạo của nhiều nhà cầm quân khác nhau, cùng với khả năng chơi bóng đẳng cấp thế giới ở khu trung tuyến. Giống như nhiều dự đoán chính xác khác của vị chiến lược gia từng giành cú ăn ba lịch sử với Inter Milan, lời tiên tri này chắc chắn đã trở thành hiện thực, thậm chí còn nhanh hơn cả những gì mà Mourinho có thể hình dung.
Trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên dẫn dắt một đội bóng chuyên nghiệp, Alonso đã đưa Leverkusen đến một kỷ lục vô tiền khoáng hậu của bóng đá Đức: cú đúp Bundesliga và DFB Cup bất bại, đồng thời lọt vào trận chung kết UEFA Europa League. Tiếp quản đội bóng vào tháng 10 năm 2022 khi Leverkusen đang đứng thứ hai từ dưới lên, đó được xem là một canh bạc lớn của giám đốc thể thao Simon Rolfes. Tuy nhiên, bản thân Rolfes cũng từng là một tiền vệ ưu tú, rõ ràng ông đã nhận ra điều gì đó đặc biệt ở Alonso, một tố chất đã nảy mầm ở xứ Basque xa xôi vào năm 1981…
Alonso đã biến Leverkusen – đội bóng năm lần về nhì – trở thành nhà vô địch Bundesliga một cách thuyết phục, đồng thời giành luôn cả DFB Cup sau chiến thắng trước Kaiserslautern trong trận chung kết. Chỉ có Atalanta mới ngăn cản được cú ăn ba lịch sử của họ ở trận chung kết Europa League.
Leverkusen từng phải chiến đấu trụ hạng khi Alonso đến vào năm 2022. Sau một mùa giải 2023/24 bất bại, sự chú ý đổ dồn vào lối chơi pressing cường độ cao của ông, tập trung vào sự thống trị ở khu vực giữa sân và bộ đôi hậu vệ cánh xuất sắc Alex Grimaldo và Jeremie Frimpong. Tuy nhiên, Alonso luôn nhấn mạnh đến yếu tố tinh thần.
Nói về hai trong số những huấn luyện viên có ảnh hưởng lớn nhất đến sự nghiệp của mình và cũng là những đối thủ lớn nhất, Mourinho và Guardiola, Alonso giải thích: “Họ có nhiều điểm chung, nhưng trên hết họ là những nhà lãnh đạo. Họ chia sẻ sự lôi cuốn, cái chất đặc biệt khiến bất cứ khi nào họ bước vào phòng, mọi người đều biết ông chủ đã đến và họ phải lắng nghe. Họ có những tính cách và cách tiếp cận trận đấu khác nhau, nhưng về tham vọng, cách họ đi vào chi tiết và cách họ tôn trọng đối thủ, họ dành rất nhiều thời gian để phân tích đối thủ.”
Mourinho đã đúng khi đặt niềm tin vào Alonso. Ông đã chứng kiến lời tiên tri năm 2017 của mình trở thành hiện thực.
